WVTTK 3

Ook hier slaat de waanzin van het burgertje observeren toe. Je gelooft het of niet, maar de eerste camera's zijn al verschenen in een dorp als St' Loup sur Semouse. Nog geen 2500 inwoners telt dat gehucht. Op alle strategische hoeken hangen nu camera's. Waanzin! Dacht ik te kunnen ontsnappen aan de alom aanwezige controledrift van de overheid, NOT. Weliswaar heeft in de zomer een groepje 2e generatie Marokkanen in het centrum een 5 tal winkelruiten ingegooid, maar dan nog. Natuurlijk ging dit wereldnieuws in alle geuren en kleuren via de tam tam de streek rond. Wat er nu wel of niet waar van was? De oorzaak kreeg ik in vele varianten te horen. Het zal wel. Feit is de paranoïde angst van de overheden die dan meteen op alle hoeken een camera willen hebben. Net of dat de oorzaak wegneemt, grijnz doen ik. Hoelang zal het duren voordat er in Mailleroncourt-Saint-Pancras voor de deur van Le Mouton Qui Rit een camera van de overheid komt te hangen. En hoe lang zal precies die camera blijven werken denk je? Niet erg lang vrees ik.

Leven als GIF
Ze zeggen wel eens: leven als god in Frankrijk. Dat gaat zeker op voor mensen met een goed gevulde buidel en veel te veel vrije tijd. Van de westerse landen zijn Frankrijk en Italië, in mijn beperkte optiek, wel de beste landen om de herfst van je leven door te brengen. De nog zuidelijker landen als Spanje en Portugal bijvoorbeeld, vind ik al weer snel te warm worden in de zomer. Sommige gasten maken die opmerking weleens tegen me. Je leeft als god in Frankrijk. Nadat ik ze uitgelegd heb dat het in het gasten seizoen kei en keihard werken is, geloven ze je pas als ze je zwetend achter het fornuis zien staan, en ze je door het huis zien schuifelen om alles voor hen in orde te krijgen of te houden.
Maar kun je leven als GIF? Tuurlijk kan dat. Voor rijke mensen die alles naar hun eigen hand kunnen zetten in hun privé domein geldt dat zeker. Maar ook voor mensen die niet gefortuneerd zijn kan dat. Het is de manier van hoe je je leven inricht hier in LDF,  je instelling, niet alles op de zware hand nemen. Een beetje "savoir vivre" hoort eigenlijk wel een van de hoofdingrediënten te zijn waarmee je in het leven staat. Maar ook kunnen genieten van de kleine dingen die in je omgeving gebeuren. Pluk de dag met beleid noem ik dat. Een prachtige zonsondergang. Dram die de ooien bespringt alsof zijn leven er van afhangt, en misschien is dat ook wel zo. Af en toe springt hij mis, wat dan weer heel erg kolderiek is, zo bedremmeld als hij dan weer met zijn kop staat te schudden. Of de kleurenpracht die om je heen, elk seizoen weer, je doet denken in een schilderij te leven. Gewoon op een bankje zitten te luisteren naar de wind, die nooit moe wordt. Genieten van de gasten die genieten van hun verblijf hier. Gesprekken die echt over alles gaan. Sterren kijken, een hapje kaas, een glas goede wijn, je liefje op een stoel naast je. Samen genieten van de stille uurtjes op het balkonnetje. Snuivend de avondgeuren door je neus laten gieren. Iedere politicus voor grof vuil uitmaken, het over tijdreizen hebben en over quantum computers. Leer dat te waarderen en je leeft als GIF, ja best wel hoor.

Huh?

MSP's factotum

Gisteren reed ik St Loup in om hout en zo bij de BigMat te halen. Zien ik ineens een beetje flodderig grijsharige dame, compleet met knotje, een klein flesje water haar huis aan het bespetteren. Een soort zegenen dacht ik. Asjemenou! Onwillekeurig trap je als supranieuwsgierige op de rem. Hier wil je meer van zien. Maar een loeiharde toeter achter me betekende zoveel als pech voor me om die nieuwsgierigheid te dempen. BP en ik keken elkaar eens aan en schaterden van de lach. Oneerbiedig natuurlijk. Misschien was het wel een druïde of zo, dat geloof schijnt weer erg in trek te zijn, die daarmee haar huis beschermde tegen boze geesten. Volgens BP (die zijn schuld aan het afwerken is) komt dit veel vaker voor. Zeggende dat mensen steeds maffer worden in deze tijden. Hoor wie dat zegt, denk ik dan weer. Da's ook weer niet "gentil", hoewel je je tegenover hem net iets meer kan permitteren dan tegen een welopgevoed fransje. We hebben het even over de mafkees die ook in MSP rondslentert de hele dag. Die zit altijd op hetzelfde stoeltje de godganse dag het verkeer te begroeten. In elk dorp heb je wel een of meer van die factotums rondlopen. Een dorp verderop kent zijn clochard die elke zonnige morgen op het bankje bij de kerk zijn roes uitslaapt en lodderig in zijn plastic tasje zit te graaien naar iets onvindbaars. Althans, zo lijkt het. Zo zie ik hem altijd op zijn bankje zitten, nooit komt er iets tevoorschijn. Altijd maar graven in dat zakje. Weer een ander dorp bezit een scharrelaar die ik altijd zie als ik er door rij. Eeuwig en altijd rondsjouwend met een boodschappen karretje, terwijl de dichtstbijzijnde supermarkt toch kilometers ver weg is. Dat is de zelfkant van het leven, heeft niets met als een GIF levend te maken, dat staat wel vast.

Brood
Verrek, kom ik bij het bakkertje in Demangevelle, ja die, die mega grote croissants bakte. Is 'tie zonder dat mij persoonlijk te melden definitief dicht gegaan. Fermeture definitive heet dat in mooi Frans. Hoe definitief dicht, dicht gaan is, is mij een raadsel. Zo'n uitdrukking is natuurlijk wel typerend voor de Fransjes. Zo heb je ook een uitdrukking dat de horizontale strepen op de weg ontbreken. Heb je dan ook verticale strepen op de weg? Ja, je verzint het niet zelf! Goed, het bakkertje heeft het blijkbaar niet kunnen bolwerken. Diens brood was bepaald niet vies! Kwaliteit heeft hier dan toch de hoofdprijs moeten betalen.
Een andere ontwikkeling. Door onze gast werd ik hierop gewezen. Eerst bakte het bakkertje in Vauvillers, waar ik meestal naar toe ga, het betere brood, en de lokale supermarkt bakte er niets van. De rollen schijnen nu te zijn omgedraaid. Het brood, volgens de dorpelingen, is bij de Proxy nu beter. De officiële bakker is, behalve dan dat de croissantjes nogal aan de kleine kant waren, de laatste tijd ook sterk achteruit gegaan in kwaliteit, opnieuw volgens de dorpelingen. Uiteraard meteen de proef op de som genomen, je wilt je gasten natuurlijk het beste van het beste voorzetten toch? En inderdaad, de smaak van de korst was beter, ook  krokanter. Hoewel de luchtigheid en smaak van het broodje zelf een beetje tegenvielen. Onze gast vond het allemaal heerlijk en prees zelfs de luchtigheid, nadat ik haar verteld had waar "la baguette" vandaan kwam. Het zal allemaal wel. Ik vond de strijd eigenlijk onbeslist.

Zonneverwarming
Zo even iets over de SolarFarm, vind ik zelf een van de leukste projecten hier. Op de thermometer van de zonnecollector in de garage zie ik in de beginnende ochtend 24 graden staan. Buiten regent het en er staat veel wind. De hamvraag is, bij welke temperatuur moet ik de elektrische driewegklep laten omgaan als deze eenmaal is geïnstalleerd. Tot nu toe gebeurde al het schakelwerk van de installatie met de hand en een beetje op het gevoel.Vergat je op tijd een van de kleppen open te zetten, of überhaupt op de juiste stand, dan had je twee kansen. Of de leidingen bij de collectoren scheurden open als gevolg van stoomvorming (is druk en temperatuur) in de collectoren, of alles ging nog net goed omdat de temperatuur te laag bleef voor stoomvorming in de buizen. Dat laatste alleen bij middelzware bewolking en uiteraard 's nachts. Tot nu toe heb ik een keer of 5 de handel moeten repareren, een paar keer omdat de kleppen niet op de juiste manier openstonden. Het afgelopen jaar is zeer leerzaam geweest wat dat betreft.
Waarom niet alles in een keer voor elkaar maken. Dat vragen ze me ook wel eens. Kijk, je kunt lang en ingewikkeld gaan zitten nadenken over hoe het allemaal moet en zo, tuurlijk. Dan plemp je +10K neer en een professional knoopt het allemaal aan elkaar voor je. Buiten dat die professional er uiteraard aan moet verdienen, kun je nergens met je jeukende vingertjes aanzitten zonder dat de garantie vervalt, bijvoorbeeld. Bovendien wilde Fannie en ik eerst een proof of concept hebben. Werkte het eigenlijk wel voor wat we er mee wilden. En voor mezelf gold, leer er eerst maar eens mee omgaan voordat je ineens een enorme bak geld gaat investeren. Daarom ben ik klein begonnen, een vorm van proof of concept. Daarna kun je altijd nog de installatie stap voor stap aan de hand van je praktische ervaring uitbreiden, zonder dat er ineens een kapitaal is uitgegeven.

Hierboven zie je hoe de eerste opstelling eruit zag. Twee elementen, waar van de buizen op een DIY houten staketsel waren geflanst. Goed genoeg voor een eerste begin. Een oliedrum diende als warmtewisselaar, die helemaal niet zo slecht werkte. Het zwembad was rechtstreeks aan de wisselaar gekoppeld. Omdat het weer in oktober vorig jaar, in tegenstelling met dit jaar, mooi meewerkte kon ik tot medio oktober blijven zwemmen.
De tweede generatie SolarFarm, zoals het project gedoopt was, zag er al wat professioneler uit. Twee rijen collectoren, netjes op een fundament en schoon terrein, gekoppeld aan een door Wim in elkaar geknutseld schakelpaneel.

Gasten merken wel eens op dat die twee rijen collectoren redelijk ver uit elkaar staan. Dan vertel ik ze waarom. Door rekening te houden met de lage stand van de zon in de winter vermijd je zo dat de elementen in elkaars schaduw komen te staan. Vooral op het einde van de winterdag is dit belangrijk als je van de allerlaatste zonnestraal nog profijt wilt hebben. De hoek van de collectoren wordt bepaald door de breedte graad waarop je woont. In ons geval 48º noorderbreedte. Voor de winter zou +10º steiler beter zijn, dat gaat ook gebeuren bij de nieuwe rij, die uitbreiding is immers primair voor de winter bedoeld.

De doelstelling voor de volgende generatie van de SolarFarm is: het huis op een acceptabele temperatuur brengen voor de herfst en lente. Acceptabel vind ik 15º maar voor Fannie ligt dat natuurlijk boven de 18º. Die 15º is denk ik wel een realistisch doel gezien het totaal aantal buizen na de komende uitbreiding, we zullen zien. Je kunt altijd nog verder uitbreiden door het hek 4 meter verder de wei in te zetten en meer elementen in het verlengde van de bestaande arrays te koppelen. Voor de zomer heb je dan wel een heftige overcapaciteit. Kunnen we er altijd nog de boilers op aansluiten. ;=) Of, zoals Fannie slim  opmerkte, je kunt er ook een soort zonnescherm boven hangen.

Met de uitbreidingen worden er ook steeds ingewikkelder schakelingen gebouwd. Mede omdat de gebruikseisen of wensen groter worden. Het eerste jaar was dat het verwarmen van het zwembad. De daaropvolgende winter kwam na een uitbreiding ook het verwarmen van het atelier in beeld met daaraan gekoppeld het vorstvrij houden van het huis zelf. Dat werkte prima, ik kon langere tijd van huis gaan zonder angst te hebben dat de zaak zou bevriezen. De temperatuur is de afgelopen winter in huis nooit lager geweest dan een graad of 10, ook als langere tijd de CV niet was aangeweest en ik alleen de open haard aan had in het appartement. De rest van het huis werd die winter slechts om de drie of vier dagen gestookt, puur om even de vochtigheid eruit te krijgen. Daarbuiten alleen met de zonneverwarming. Zelfs met de min 20º hield de SolarFarm zich prima. Natuurlijk wel een flinke dot antivries in het water van de CV en zonnecollector gedaan.

Deze zomer werd het zwemwater regelmatig 30ºC en moesten er trucjes uitgehaald worden om de zaak te koelen. Voor de komende winter breiden we het systeem dus uit met 60 buizen (totaal komt dat op 168). Een deel van de schakelingen zullen automatisch gaan plaatsvinden. Leidingbreuk zal daardoor tot het verleden gaan behoren. Daarmee kom ik terug op de hamvraag. Bij welke temperatuur van het water in de collector moet de driewegklep worden omgeschakeld. Van loopback (rondpompen in de collectoren) naar CV of accumulator (afname warmte). Zal dat 20º zijn, of 25º? Of kies je er voor om de klep om te zetten als het water uit de collector warmer is dan in de CV c.q. accumulator? Of stel je bijvoorbeeld een temperatuursgebied in.
Komt er ooit een einde aan? Op een gegeven moment bereik je een punt waar een grotere SolarFarm geen meerwaarde meer geeft en het automatiseren tevens meer gehobby in de marge wordt. Dan stopt het. Ik denk dat een van de laatste dingen zoiets als zonnecellen zullen zijn. Om de pompen en dergelijke aan te drijven. Zo'n 2-3 KW moet ruim voldoende zijn om alles rondom het zwembad en verwarming aan de praat te houden. Dan werkt alles autonoom, dat zal dan de sluitsteen zijn.