Don Camillo

Dit weekeinde is de eerste ronde voor de verkiezingen van de gemeenteraad van Mailleroncourt geweest. Nou ja verkiezingen. Gemeenteraadsverkiezingen verlopen in LDF op de allermerkwaardigste manier die je je kunt voorstellen. Althans je vindt als buitenstaander dat er nogal een groot hiaat tussen de praktijk en de democratie zit. Zeggen de fransjes van zichzelf dat zij de democratie hebben uitgevonden, de uitwerking ervan ter plaatse is op zijn zachts gezegd merkwaardig te noemen.

Vaak is de dorpsbevolking opgesplitst in clans die elkaar niet echt liggen. Ruzies uit het verleden, geschillen die nooit zijn bijgelegd, partij kiezen voor je buurman of familie, genoeg redenen om je bij een van de clans aan te willen sluiten. In MSP heb je daarom zomaar DRIE feestcommissies. Daarom vind ik het ook een beetje merkwaardig dat er maar een lijst is. Waarom moet ik hierbij telkens denken aan Don Camillo?

Hoe gaat dat. In een dorp van minder dan 1000 inwoners kan iedereen zich op de kieslijst laten zetten. Heel normaal nog. Een of meerdere lijsten kunnen zo ontstaan. Dat de samenstelling van zo'n lijst toevallig overeen komt met de verschillende “sociale” strata (clans) die in de loop der jaren in een dorp zijn ontstaan, moge geen verwondering wekken. Hoe kom je dus op zo'n lijst? Gewoon door aan te pappen met een van die clans. Na verloop van tijd geef je dan te kennen dat je best wel in de gemeenteraad (conseil municipal) wil. Meestal wordt dat positief ontvangen omdat de animo klein is. Dat je daarmee voorzichtig moet zijn ligt voor de hand. Voordat je het weet wordt je door de andere helft van de dorpelingen met de nek aangekeken. Je maakt met gemak altijd de verkeerde keuze. Een dorp als het onze heeft theoretisch recht op 11 gemeenteraadsleden. Als je een van de eerste elf bent zit je in de raad. In kleine gemeentes als MSP (214 tweebeners) schijnt er slechts één lijst te zijn.

Campagne is er niet gevoerd, posters zijn er niet te zien. Het geheel heeft zich dus ergens binnenskamers afgespeeld. Grappig is dat het kiezen in LDF precies andersom gaat: door namen wég te strepen van de enige lijst die het dorp rijk is. Wil je in de conseil municipal (gemeenteraad) terecht komen dan moet je +vijftig procent van de stemmen hebben gekregen. Dus +50% van de kiezers hebben je naam niet weggestreept. Je kiest voor personen niet op een lijst. Je mag zelfs namen, ook van een andere lijst, nog op de door jou in te vullen lijst bijschrijven. Personen die met een absolute meerderheid gekozen zijn hoeven geen tweede ronde te doen (wat dat wil zeggen daar ben ik nog niet achter). De rest van de kandidaten met meer dan 50% van de stemmen worden op een verzamellijst geplaatst om voor de tweede ronde te gaan. Meerderheid van stemmen geld in dit geval, per individu wel te verstaan. Yes! Nieuwe ronde, nieuwe kansen!!!!

gemeentehuis Mailleroncourt-St-Pancras
foto: WvdM

Het ondemocratische karakter van deze gemeenteraadsverkiezingen zit niet zozeer in de uitvoering ervan maar in de manier waarop de lijsten ontstaan. En welke lijsten. Wordt je door een van de clans geboycot dan kun je je politieke “carrière” wel vergeten in het dorp.

Na de tweede ronde worden de adjoints (soort wethouders) gekozen uit de gemeenteraad, die op hun beurt weer de burgemeester kiezen. Er is dus geen rechtstreekse verkiezing van een burgemeester zoals ik altijd gedacht heb. En, als buitenlander kun je geen burgemeester worden, wel raadslid of adjoint.

Die burgemeester wordt hier dan de Godfather van de gemeente en heeft het in de praktijk voor het zeggen. De gemeenteraad is niets meer dan democratische franje voor de burgemeester zoals zo mooi gezegd is op het forum nederlanders.fr. Tegenspraak wordt niet geduld en de meeste voorstellen worden buiten de gemeenteraad onderling wel afgekaart. Er wordt bijna altijd unaniem vóórgestemd tijdens een raadsvergadering. Bij grotere gemeenten kunnen heuse frakties ontstaan. In MSP is het een kliekje dorpelingen, van fracties kun je nauwelijks spreken, en anders worden de besluiten sowieso al door de meerderheid buiten de raadskamer om genomen. De gemeenteraad kan na aanstaand weekeinde weer 6 jaar verder met konkelen, masseren, en de facto niets doen.

Wat is nieuw of anders? Niets. Zo gaat dat in bijna alle landen ter wereld, of er nu de schijn of sausje van democratie over is gegoten, het blijft gewoon zoals dit soort dorpen het al eeuwenlang doen. De dorpsraad, hoe dan ook samengesteld, beslist en de opperaap voert het uit of houdt toezicht op de uitvoering. Dat zo'n systeem verregaande corruptie en nepotisme in de hand werkt mag ook zo klaar als een klontje zijn. Twee invloedrijke boeren zitten aan de koffie of achter de borrel te bedisselen dat er op hún terrein een begin gemaakt moet worden met de riolering, of dat er toch echt een huis in de agrarische zône moet komen, plegen wat telefoontjes of lopen eens subtiel een mening te ventileren en het zaakje is weer beklonken. Geheel legaal, want zo werkt de democratie nu eenmaal, wordt het voorstel door de gemeenteraad – lees burgemeester – goed gekeurd. Op zich kan ik me daar prima in vinden als niemand door dit soort dingen benadeeld wordt. In enkele gevallen wordt er met verschillende maten gemeten, en dat is dan minder, meestal gaat het goed. Soms valt het in het verkeerde keelgat en dan raakt de stront de ventilator. Ontstaan er verschuivingen in kampen of clans en na een tijdje weet iedereen weer hoe de zaak er voor staat. Niks nieuws dus. Maar laten we het woordje democratie dan s.v.p. schrappen uit dit proces. Op het platteland zijn het nog steeds de herenboeren en notabelen die de dienst uitmaken. Zo was het eeuwen geleden al en nu nog steeds.

Een van de makkers uit het dorp maakte een opmerking over mijn (gespeelde) verbazing, en zei: “Zo doen we het altijd en het gaat goed, dus waarom zou dat moeten veranderen?”

Don Camillo waart nog steeds onder ons en dan is het goed.


Update: 20140327 
Er was relatief grote animo voor de lijst: 17 namen prijkten er op, meer dan 10% van de kiesgerechtigden. En een enorme opkomst: 79%!
De nieuwe burgemeester is ook al bekend zonder dat hij nog gekozen is. Een van de herenboeren heeft te kennen gegeven in de schoenen te willen stappen van de oude burgemeester, Fréderique Laurent. Die dan nu toch eindelijk met pensioen gaat. Een andere kandidaat heeft zich niet gemeld, dat is kat in't bakkie voor hem. Louise en ik zeiden al tegen elkaar: "In deze tijden is het beter een zakenman aan het roer te hebben dan een gepensioneerde wiskunde leraar." Hopelijk zal er een frisse wind gaan waaien. Wellicht kunnen we dan toch nog de ruïne en face en de andere ruines (laten) opruimen. Het is gewoon niet om aan te zien. Dankzij de vorige burgervader bleef er weliswaar heel wat cultureel erfgoed aan ruïnes bewaard maar de tijd is rijp voor een grote schoonmaak van het dorp. De volgende zes jaar zal het leren. Over een paar weken of zo maar eens gaan polsen naar zijn mening over de ruïnes in het dorp.

De uitslag van de eerste ronde (élu = gekozen):

Résultats premier tour

Nom	Voix	%Voix
Bernard GAUTHIER élu	97	78.86%
Benoit GRANGIER élu	86	69.91%
Dominique AWIGNANO élu	84	68.29%
Ludovic GAUDIOT élu	82	66.66%
Catherine HUGON élu	75	60.97%
Bernadette HURAUX élu	74	60.16%
Sylvie COLOMBAIN élu	68	55.28%
Didier MUSSOT élu	67	54.47%
Olivier SIMON élu	65	52.84%
Alain CORDIER élu	64	52.03%
Jean-Marc BOUVEROT élu	64	52.03%
Alain MADELEINE	62	50.4%
Damien LAURENT	60	48.78%
Sabine BERTRAND	37	30.08%
Donatien LADIER	36	29.26%
Ghislain ROSERAIE-JEUNEHOMME	35	28.45%
Sonia AUGRY	16	13%

Nombre d'inscrits	161
Nombre de suffrages exprimés	127
Taux de participation	78,88%
Blancs ou nuls (en pourcentage de votes exprimés)	3,15%

Aanstaand weekeinde moeten dan de adjoints gekozen worden en dan de burgemeester: Bernard Gauthier ;=)