keramiek

Eens per jaar volg ik bij Jan en Irene in Orvelte een workshop, althans als het werk dat toelaat. Da's altijd weer feest, en ben altijd blij hen weer te zien. Dit keer vanuit Frankrijk, gelukkig in twee etappes anders is het toch dik 800 km in een rit.

Zondag 's avonds druppelen alle workshoppers binnen, handje schudden, omhelzingen, kus kus, en zie je vaag bekende gezichten. Namen schieten over en weer, maar da's niet echt mijn sterkste punt moet ik bekennen. Meestal leer je die de rest van de week wel. En ook al wordt er altijd dat stomme spelletje gedaan van op de rij af alle namen herhalen van diegenen die links van je zitten. Het helpt echt niet! Maar die onderstaande foto helpt dan wel, ook al wordt ie aan het einde gemaakt. ;=))

foto door: Irene

De cursisten nemen ladingen werk van huis mee, al of niet biscuit gebakken. Met dozen tegelijk wordt de handel dan naar binnen geschoven. Veel voor het kuilvuur en soms voor de raku. Ok, ok, er zit niet veel tussen dat ik zo in mijn huiskamer zou zetten, maar een enkele keer zie je een juweeltje. En soms is iets zeer kunstig gemaakt. Wat kunst is laat ik maar in het midden, daar zijn hele volksstammen nog niet uit.
De volgende ochtend volgt de verdeling in groepen draaiers en handvormers. En ik sukkel ben altijd een draaier, dat is in mijn ogen wel het mooiste wat je in de klei kunt doen. Nou ja ieder zijn mening, zeg ik maar. Prompt na de bijna altijd niet te pruimen koffie, slenter ik op mijn gemak dan weer naar het atelier van Jan en Irene (!)

foto: Irene

Kijk er echt naar uit een paar dagen niets anders hoeven te doen dan een beetje mediterend boven de draaischijf te hangen. De drang om iets te produceren is er nooit. Wel die idee: hoe trek ik in vredesnaam een 26 cm hoge cylinder van de plaat af, uit een kilo klei. Het voorbeeld heb ik voor me staan. Dat is een echte uitdaging. Afijn na een paar uurtjes cylinders trekken ging het alweer aardig, alhoewel de meesters hier altijd hun wenkbrouwen bij ophalen. Ik verdenk ze er sterk van dat ze denken: "laat die lijp maar prutsen, dan is ie lekker bezig" En dat is prima voor mij. Lekker aan niets denken, je handen onder de klei, je haar, je kleren, alles zit er onder na zo'n dagje.
Af en toe zie je met een rotgang het spul op je afkomen, of spettert de modder overal heen, en begin je maar weer opnieuw. Zie je Irene meewarig haar hoofd schudden.

Et bien, c'est la vie!

Uiteraard moet er iets in elkaar geprutst worden voor de raku en het kuilvuur. Anders heb je daar geen lol aan. En hop een vaasje op de draaischijf, en frommel wat in elkaar als een soort onderzeese vulkaan voor het kuilvuur. Dat laatste is altijd een geweldige happening. Daarover later.

Opeens klinkt het: maak nu eens wat anders. Een kom of zo. Wordt ik uit mijn dromerij gerukt, kijk Irene aan, een kom, maar dat is simpel. Tuurlijk, laat maar eens zien, klinkt het. Nou ja het lukte aardig moest ze toegeven. Nou dan een bol. Ah en daaruit moest een theepot gemaakt worden, en Irene liet een voorbeeld zien. Daarvan weet je natuurlijk meteen: da ga nie lukken nie!
En dat lukte natuurlijk ook niet, opnieuw een uitdaging. iets wat ik in Mailleroncourt maar moet gaan dien. In de middag kwam Jan met een mooie pot opdraven, dat lag iets meer binnen mijn bereik dacht ik. Na een paar dagen kwam er toch iets van de plaat dat er in de verte op begint te lijken.

Drogen kon niet meer, dus inpakken en thuis afwerken dan maar. Afijn de reis naar huis heeft het overleefd dus morgen maar eens verder afwerken.

RAKU
Raku is iets dat uit Japan overgewaaid is. Glazuur en vormgeving zijn in de loop der jaren aan de lokale kraak en smaak onderhevig geweest en lijkt natuurlijk niet meer op het traditionele Raku zoals de Japjes dat zien. Het is een van de meest expressieve wijzen van keramiek vind ik (opnieuw) persoonlijk. En je kunt er heel fijn, maar ook heel ruw werk mee doen.

Het al of niet gepolijste werk krijgt een glazuurlaagje, gaat in de oven net zo lang tot het zacht begint te glanzen. Bij bovenstaande foto is de ovendeur weggehaald ter kontrole. Als het spul dan "gaar" is wordt het werk voorzichtig in een ton met zaagsel gelegd en smeult het daarin nog na.

Deksel erop, een halfuurtje laten smeulen en in de klaarstaande emmers met water om af te koelen. Daarna zie je het craquelee heel mooi terug.

foto van:www.pottery-raku.com

KUILVUUR
Voor het kuilvuur pruts ik iets in elkaar, is altijd wel weer spannend of het heel blijft. Dit keer dik ingemeerd met koperoxide. Zo'n kuilvuur hebben we hier in MSP ook al een paar keer gedaan. En Jan geeft ongevraagd een heel aantal hints en tips voor een nog beter resultaat. Uiteraard komt ook het bouwen van een houtgestookte oven ter sprake. Nog een project op de lijst hier in MSP. Jan raadt aan eerst eens te gaan kijken naar een oven hier in de buurt die hij mee heeft helpen bouwen. Als dat is wat ik wil dan kan de serieuze voorbereiding beginnen en komt er in MSP wellicht volgend jaar een heuse keramiek oven.

Linker foto: Hetty

Hierboven zie je het ontstaan van een fröbelwerk voor het kuilvuur. Is het ingesmeerd met koperoxide (CuO) en heeft het zowat je alle kleuren van de regenboog als het uit het vuur komt.
Zo'n kuilvuur is misschien wel de meest primitieve manier om je klei-werk mee te bakken. Gebeurde eeuwen geleden ook op die manier, je voelt je dan werkelijk terug in de oertijd en dat maakt voor mij het kuilvuur zo facinerend. Primitief, oermaterialen en oervormen. Niks geen sofisticated machinaal product.
Awel, de hele groep begint plaggen te steken, hout te sjouwen en daar komen die dozen met ladingen tegelijk aan objecten. Grote, heel kleine, platte, vierkante objecten. Een erg breed spectrum aan kunstigs allemaal.


FIKKIE STOKEN

je zoekt wat hout, graaft een kuil

een laag stro onderin, en stapelen maar...

voorzichtig hout erover, beetje peut erop, en de fik kan erin...

na een regenachtige nacht branden...

 volgt het schatgraven...

dan komt dit eruit

Heel expressief spul allemaal, het ingepolijste of opgesmeerde koper heeft erg mooie effecten gegeven.

Dan is het weer tijd om huiswaarts te gaan.