Vertrek

Nu zeggen mensen wel eens dat Nederland inkomen nauwelijks meer te doen is als buitenlander die zich daar wil vestigen. Maar je hoort eigenlijk geen geluiden dat het bijna net zo moeilijk is om Nederland uit te komen. Althans af te meten aan de papieren rompslomp die je tijdens je leven achter je aan aan het trekken bent. En proberen dat netjes op te ruimen of op te zeggen. Want er is niemand die je natuurlijk fysiek tegenhoudt.  En het is helemaal een rampenplan als je ook nog een bedrijfje achterlaat.

Via blogs en andere media vang je echter weinig geluiden op van die zelfkant van het "Ik vertrek" verschijnsel. Namelijk wat je al niet te "doen" krijgt met de overheden van het land waar je vertrekt. Vooral als diezelfde overheden, verstard in de regels, niet al te zeer meewerken, en zelfs fouten maken die schier onmogelijk terug te draaien zijn. Kafka in volle werking. En natuurlijk maak je zelf ook fouten, die, onbedoeld, langdurig naijlen in je prettige verblijf in het buut'nlaand. Daarom dit verhaaltje. Nee geen handleiding met checklists enzo. Meer een aandachtspuntje, misschien.

AUTOSLEUTELS
Ik vertrek, zeg je op een bepaald moment. Het is welletjes en ga wat anders doen. Velen zullen dat niet al te drastisch of dramatisch doen, anders dan naar een nieuwe baan omzien en misschien zelfs verhuizen. Weinigen gaan ook daadwerkelijk het land uit en bouwen een nieuw bestaan op in hun nieuwe moederland. Of wachten gewoon hun pensioen af en vestigen zich daarna redelijk confortabel op hun nieuwe stekkie. Velen van die weinigen, volgens de statistieken dan, keren binnen 3-5 jaar weer terug. Je moet wel kunnen aarden of slagen in je nieuwe onderneming hè? Er zijn natuurlijk alle varianten tussen.
Tuurlijk, je pakt je autosleutels, stapt in je autootje en als de tank leeg is kijk je om je heen of er niet een leuk huisje te koop staat om je te vestigen. De volgende dag loop je bij de mairie binnen en meld je je als nieuwe inwoner aan. Iedereen blij op je bestemming. Meer zielen dus meer vreugd zo gezegd. Romantiek ten top.

Dat het zo niet werkt beseft iedereen wel. En dat je je tot het uiterste moet inspannen om er een geslaagd "tweede leven" van te maken, zal ook duidelijk zijn. Sterker nog, als buitenlander zul je je altijd veel meer moeten inspannen om er iets van te maken dan een autochtoon. Niets zal vanzelf gaan, echt niet. Als je een beetje gesetteld raakt en je (te) hooggespannen verwachtingen in meer of mindere mate uitkomen, is dat dan ook geweldig! Bij de meesten komt het allemaal best op zijn pootjes terecht, integreren zo goed als mogelijk, spreken de taal zonder al te grote blunders, en beginnen zich helemaal senang te voelen. Betalen als brave burgers hun belastingen en verzekeringen, kopen hun brandhout bij de lokale houtboer, en doen mee met de lokale feestjes. Waarom niet, toch?
Bij ons gaat dat ook een beetje zo. Ons B&B lijkt succesvol te worden; prognoses uit het businessplan blijken verbazingwekkend genoeg de realiteit te volgen. Mijn stotterend frans begint eindelijk een beetje beter te worden. En illusies over hoe we opgenomen zouden worden in de gemeenschap hebben we nooit gehad. En we verwachtten ook niet dat alles van een leien dakje zou en zal gaan. Ja hoor, het is af en toe keihard werken en af en toe uiterst relaxed genieten van de zonsondergang of naar de sterrenhemel staren.
Natuurlijk is niet alles rozengeur en maneschijn. Wie je dat vertelt liegt dat ie barst. Je bent immers in een nieuwe maatschappij terechtgekomen waar nog zoveel onbekende factoren een rol spelen. Dingen die je als vanzelfsprekend hebt ervaren in je oude thuisland zijn hier hinder- of ergernissen. Die je natuurlijk gaat overwinnen. Zolang je alles maar niet als een probleem ervaart valt het allemaal wel mee. Gewoon aan een oplossing beginnen en doorgaan is het geheim. Vooral niet boos worden, een glimlach doet altijd wonderen (OK een plattitude geef ik meteen toe). Niets is namelijk 100% onoplosbaar, vaak gewoon een kwestie van onderhandelijng en elkaar iets gunnen.

SPOREN
Na een jaartje of langer weet je: dit gaat lukken. En begin je de laatste sporen uit te wissen in het land van herkomst. Een soort ontsnappingsroute achter de hand houden totdat je zeker van je zaak bent, is gewoon je verstand gebruiken in dit geval.
Dat wissen, blijkt een louterende ervaring aan het worden te zijn. Als iets of iemand in de keten een fout maakt dan ontstaan er onvoorspelbare gebeurtenissen die je zo een, twee, drie, niet weer rechtzet. Kafka ligt altijd op de loer. Zoiets als het overnemen van een buitenlandse postcode door de baliekluivert, bij het uitschrijven uit de gemeentlijke basis administratie (GBA). Dat heeft verstrekkende gevolgen gekregen. Of de post komt nooit aan op je nieuwe adres, of zo vertraagd dat akties die je moet uitvoeren gewoon niet meer kunnen. En je een uur aan de telefoon alles uit de kast moet halen om de zaak weer binnen normale proporties te brengen. Probeer een bank maar eens aan hun verstand te brengen dat na 2.5 jaar, de bewoner op je oude adres er allang mee opgehouden is dingen door te sturen. Dat daarom stukken niet meer aankomen dringt bij sommigen van de baliekluiverts niet eens door. Jazeker sommige banken doen niet moeilijk, maar er zitten hardnekkigen tussen. De belastingdienst is ook een hardnekkige. Die krijgen hun gegevens van het GBA, en natuurlijk foutief. Ook dat los je gewoon op. En bij iedere aktie van die dienst gewoon stug blijven volhouden je adres te laten veranderen. Tenminste als je er geen prijs op stelt door de belastingdienst blijvend achtervolgd te worden. Aan de andere kant is het ook erg vervelend als je toevallig eens via schiphol vertrekt of op doorreis bent, en je om een forse donatie gevraagd wordt wegens foutgelopen procedures. En fictieve, uiteraard onjuiste, aanslagen tot een bedrag zijn opgelopen die Gargantuaan-teske proporties hebben aangenomen.
Kortom, je moet altijd aktie ondernemen als jou zoiets dreigt te overkomen als een miskleun van de ambtelijke molen. Nu loopt het meestal wel los als je tenminste de goede antwoorden en gegevens hebt. Onmiddellijk, dadelijk, direct reageren hoeft echt niet. Ben je ook niet meer gewend op je nieuwe stek, of kan eenvoudig niet. Maar wel doen: reageren. Doen we ook hier. Kost ff wat moeite maar dan heb je ook wat: rust.

VóóRDAT
Het helpt beslist om met de voorbereiding van je vertrek een lijst te maken van abonnementen, dingen die met geld te maken hebben, GWE, huur, hypotheek, ga zo maar door. Vindt vooral uit hoe je overal van afkomt. Dat is echt geen sinecure.
Wij stonden er versteld van wat we aan abo's, verplichtingen, verzekeringen, bankzaken, belastingen enzo hadden opgebouwd. En tuurlijk een hoop gedoe mee gehad om dat alles op te zeggen. Nog steeds is het proces van wissen aan de gang. Alles heeft veel tijd en nacontrole nodig. Neem dan ook maar gewoon aan dat geen enkele voorbereiding helemaal waterdicht is te maken. Maar wel opnemen in je business plan het item: wis mij!
Vooral die verzekeringsmaatschappijen hebben er een handje van je te willen doen geloven dat betalingen echt door moeten gaan. Gewoon blijven storneren (terug laten boeken) die afgetrokken premies. Een zeer probaat middel is om de bank opdracht te geven alle automatische incasso's en of machtingingen die over je rekening lopen onmiddelijk in te trekken. Dan kun je per individueel geval altijd nog beslissen wat je er mee gaat doen, opdat een ander dat niet voor je doet.

Hint: zorg voor je vertrek voor vereenvoudiging.

Open een nieuwe bankrekening, of kies een bestaande uit, en veeg alles daarheen ruim vóórdat je vertrekt. En vraag, als je dien og niet hebt, meteen een nieuwe betaalpas en creditkaart, als de bank eikelt, gewoon naar een ander gaan. 

Maak een nieuw email adres aan en zeg alle oude op, en geef dat aan alle instanties en alle vrienden en bekenden door. Zet de automatische reply aan met je nieuwe email adres.

Alles wat geld kost heb je nu wel in beeld, of krijg je omdat je herinneringsbrieven krijgt. Daarna heb je maar twee items waar je aan moet denken, en je behoud je ontsnappingsroute. Nee, dat hebben wij niet van te voren gedaan, pas achteraf, wijs geworden door het een en ander.

Oja. Laat je pas uitschrijven bij de gemeente nadát je alles hebt laten exporteren (auto / motor!) en verhuizen. Dat moet zo'n beetje je laatste aktie zijn. Je kunt namelijk als niet ingezetenen geen adres laten wijzigen op je auto of zo.

Een dezer jaren zal ik eens in detail letterlijk een boekje doen over de details van alle hobbels de we genomen hebben. Zie ik dan wel weer als een soort afsluiting van het verhernieuwbouw project in MSP. Misschien hebben anderen daar nog wat aan.