DA 2.0 deel 3

suite

Onder regimes die een als hiervoor geschetste totaal controle willen uitoefenen op hun burgers treden altijd een paar bizarre verschijnselen op. Hierover later. Over de economische effecten hoef ik het niet te hebben en wil ik ook niet. Ook niet over de psycho-sociale aspecten die gaan optreden als gevolg van onderdrukking en beknotting van het vrije denken. Die ervaart iedereen nu eenmaal anders. Wat me enigszins bezorgd maakt is de vorming van policorp, de gedachtenpolitie en agitprop ministeries. Die samen de onzichtbare ketens smeden waarvan geen ontsnappen mogelijk lijkt. De burger raakt gevangen in de kerker van diens eigen geest die geleidelijk aan zal verstoffen bij gebrek aan spiritualiteit, creativiteit en vrijheid. Dat is een ernstig iets. Het is precies wat mij van jongs af aan bezig heeft gehouden: het recht op vrijheid van denken.
Niets en niemand heeft het recht iemands geest te beknotten. Niets en niemand kan en mag in welke vorm dan ook eigendom claimen op iemands vrije wil. Dit mag je gerust het credo van DA noemen.

Droom
Martin Luther King riep in 1963: "I have a dream". Een bloedstollende kreet die de wereld ingesmeten werd over volkeren die in de dwangbuizen van hun eigen overheden gevangen zaten, en zitten. Bloedstollend omdat deze aanklacht, een j'accuse in optima forma, een etter gezwel open prikte die woeker(t)de in de geesten van het zich superieur voelende deel van de bevolking. Een zelfbenoemde bovenlaag. Een bovenlaag die zich om het even wat bedreigd voelt en voor wie slavernij of apartheid een instrument blijkt te zijn waarmee zij hun superioriteit denken te bewijzen of op zijn minst waarmee zij hun positie denken te kunnen handhaven.
DataAnarchie heeft daarom alles te maken met de vrijheid van denken en met het zich elegant onttrekken aan totaal surveillance uitgevoerd door een repressief bewind. Of dat bewind nu ogenschijnlijk democratisch gekozen is of niet.

DA 101
Sinds 1986 ben ik gaan nadenken over hoe je je los kunt weken uit het web van informatie drainage waarin je leeft. In welke mate moet je dat doen? Met andere woorden tot hoever moet je of kun je gaan voordat je nadelen begint te ondervinden van het onder de radar leven. De jaren daarna bedacht ik wat kreten en aanwijzingen en noemde de methode: DataAnarchie.
Al snel bleek dat je niet helemaal onzichtbaar kunt worden. Je hebt een dagbaan of opleiding, wordt betaald via de geëigende kanalen, vult je belastingformulier in, vraagt een paspoort aan, haalt een rijbewijs en er lopen waarschijnlijk een aantal verzekeringen op je naam. Dus nee, alleen al uit praktische overwegingen is onzichtbaar worden absoluut niet haalbaar. Ja, of je moet in een zelfgemaakte hut gaan wonen op de hei en leven van de lucht of eigen kweek van je dagelijkse hap.. En dan nog.
Het bereik van DataAnarchie werd dus al redelijk snel ingeperkt en het doel daarop aangepast. Om DA te kunnen praktiseren is het prettig als je behept bent met enige praktische zin of inzichten in realiteit en het haalbare daarvan. Waarmee je je gaat begeven op paden die niet voor de hand liggen om zo observatie te ontlopen, in alle openheid dat dan weer wel. Daar gaan we.

Ingrediënten:
een luchtige studie van Crypto-anarchie
een milde vorm van burger ongehoorzaamheid
een snufje list en bedrog
een mespuntje venijn
een flinke scheut humor

Gereedschappen:
een redelijk geheugen of een bestandje als geheugen
realiteitszin
een open geest, of nou ja, iets dergelijks.

Vragen
Laten we het eerst maar eens simpel houden.

Het eerste axioma:

Geef niemand meer informatie dan strikt noodzakelijk om de dienst te leveren waarom gevraagd wordt. Als er meerdere antwoorden mogelijk zijn geef dan de meest neutrale en niet meer dan dat.

Bijvoorbeeld. iemand vraagt of je de taart lekker gevonden hebt. Wat zeg je dan? Lekker, en knikt daarbij? Of zeg je: "Erg lekker, net zo lekker als bij Starbucks gister". Daarmee geef je tegelijk aan dat je veel geld uitgeeft aan matige koffie en dat je gisteren bij Starbucks bent geweest. Wellicht beledig je je gastgever die zijn best heeft gedaan je iets lekkers voor te zetten, maar los daarvan, wat moet ie met die extra info. De volgende keer vraagt niemand je meer of je de taart lekker vond of biedt de gastgever je überhaupt geen lekkers meer aan. Want je vond Starbucks immers beter? Zo zou men kunnen gaan denken. Wie wil nu de concurrentie aangaan met Starbucks. In dit simplistische voorbeeldje kan vrij onschuldige informatie net zo makkelijk een volgende gebeurtenis negatief beïnvloeden. Niet doen dus, en blijf bij het minimalisme van DA.

Formulieren
Hoe vaak je in je leven formulieren moet invullen is niet meer op je vingers en tenen te tellen. Steeds meer gegevens worden gevraagd. Steeds meer worden bepaalde antwoorden verplicht gesteld die voor het bijvoorbeeld bestellen van een boek nergens op slaan. Of waarom moet je voor het aanvragen van een informatieformulier nu je telefoon nummer of je email ophoesten. Een postadres zou in beide gevallen het maximale mogen zijn.
Zo moet je bijvoorbeeld eerst een formulier invullen voor het aanvragen van een kiesregistratieformulier voor het verkrijgen van een stembiljet voor het referendum. Op zijn minst een merkwaardige gang van zaken dat gerust met enig wantrouwen bekeken mag worden.

Allereerst, vul sowieso nooit meer in dan waar de sterretjes staan voor verplichte velden. Bij facultatieve vragen, uhuh, niet doen. Beoordeel je een vraag als impertinent, ongewenst of net ter zake doende voor de gevraagde service, reageer dan zeer terughoudend. Bij elk (niet verplichte) vakje wat je invult komt het bekende stroomdiagrammetje in beeld.

A: kunnen ze dit controleren;
indien niet, vul maar iets anders in dan de waarheid, bij voorkeur iets anders dan een voorgaande keer.
indien wel vul het correcte antwoord in, in sommige gevallen zou je zelfs dat nog kunnen verbuigen

B: als ik een verzonnen gegeven invul zou dat dan averechts kunnen werken? Indien nee, zuig iets uit je duim.
indien ja, vul het correcte antwoord in, in sommige gevallen zou je zelfs dat nog kunnen verbuigen

Detail
Met het eerste axioma paraat: als iemand je om informatie vraagt denk dan eerst goed na voordat je antwoord geeft en stel jezelf de volgende vragen:

• Is het strikt gesproken noodzakelijk dat ik ze die informatie geef,
• Is de gevraagde informatie relevant aan de gewenste service en of diensten die ik verlang. Dus zou de dienst ook geleverd kunnen worden zonder dat die bepaalde vraag beantwoord wordt,
• Is een antwoord vermijdbaar, 
• Waar hebben ze die informatie voor nodig,
• Wat zouden ze met die informatie gaan doen, 
• En welke garantie bieden ze mij dat die informatie niet wordt doorgegeven aan derden

Echter, niet specifiek in deze volgorde.

Voor de gein zou je eens wat verschillende formulieren bij elkaar moeten pakken en bekijk vooral de zogenoemde verplichte velden. Er zitten gegarandeerd vragen tussen die de bovenstaande filters niet zouden passeren.
En, bijna niemand doe het, maar het is interessant om de privacy regels eens door te nemen. Er zijn tientallen van die verklaringen in omloop die nu niet echt fideel met je gegevens zullen omgaan.

Bezin
Voordat je klikt op 'verstuur' of 'volgende', vink eerst alles uit waarmee dingen als "aanbiedingen, nieuwsbrieven, aanbevelingen, derde partijen, zakelijke concern partners, gelieerde organisaties of hoe ze het excuus voor spam ook willen noemen, wordt aangeduid.
Als een email adres toch verplicht is zoek dan eens naar temporary email. Een ervan: mailinator.com vraagt je om geen enkel gegeven en als je dat ook nog eens via TOR doet dan blijf je redelijk anoniem terwijl je toch een zandbak hebt gevonden om alle spam in te doen verdwijnen.
Een andere maatregel is, voor als je de verantwoordelijke spammer wilt bevechten, eveneens een verzonnen email aan te maken en dat voor iedere nieuw formulier. Zo wordt duidelijk aan wie je de overvolle mailbox hebt te danken. Krijg je ongevraagde post wees als de pestilentie en bel ze op, dreig ze desnoods met een proces als ze je niet uit hun database halen. Toezenden van ongevraagde en of ongeadresseerde reclame is namelijk strafbaar in NL, helemaal als ze je adres hebben doorverkocht.

In het begin zal het even wennen zijn om de DA handigheidjes toe te passen, maar naarmate je daar langer mee speelt zal het een soort tweede natuur worden. Het scheelt een hoop spam en papier. Een van de mindere zijeffecten. Later hierover meer.

Niet om je bang te maken maar sommige maatregelen ter anonimisering, onder de radar of buitenschot blijven vergen meerdere jaren voorbereiding en aandacht. Wat meteen helpt is om voortdurend het eerste axioma van DA toe te passen: hebben ze deze info wel echt nodig.

In het volgende deel gaan we het hebben over hoe je misbruik van je gegevens in meer of mindere mate kunt neutraliseren en hoe de informatie handelaren een waardeloze set gegevens in de maag te splitsen.

deel 1 | 2 | 3 | 4