22 november 2008

Winter en het einde van databases

Het sneeuwde even, dus als een haas boodschappen gedaan en daarna hout naar binnen gehaald. Want volgens de dorpelingen: als het begint te sneeuwen kan er zo 20cm liggen. Dit keer kwam ik er met een waarschuwing vanaf. Het sneeuwen stopte en ik stopte met hout halen, nu is het alleen maar nat en koud. Toch het vuur maar niet aangemaakt om het huis te verwarmen, een beetje zinloos als je je op een kamertje terugtrekt. Op mijn kamer heb ik een electrische verwarming staan. Wel even de pomp van de CV uitgezet anders voert de CV de warmte net zo snel weer af. Geen gevaar voor bevriezing want het gaat vannacht niet vriezen. Gek zo waar je allemaal in zo'n kast van een huis geen rekening mee moet houden. Maar het heeft er alle schijn van dat we een witte kerst krijgen. Het is al vroeg koud en de eerste sneeuwvlokken zijn al gevallen. Dat beloofd wat. Om de dag stook ik het hele huis weer warm om de vochtigheid buiten te houden, maar dat is volgens mij genoeg. Normaal ben je aan het sjouwen, zagen timmeren metselen en schilderen, dan merk je niet zoveel van de kou. Alleen 'savonds wordt het kill in de ruimtes die nog niet helemaal van de buitenkant zijn afgesloten. Natuurlijk, als er gasten zouden zijn dan steek je gewoon het vuur aan en blijft het overal in huis lekker warm. Zo'n op hout gestookte CV is moeilijker in te regelen dan eentje op gas of olie. je moet telkens hout erin blijven gooien, als je ff te laat bent daalt de temperatuur in de ketel meteen met een paar graden.

Bios heeft het wel zo naar zijn zin en ligt opgekruld voor de verwarming. Wat een leven zo'n beest. Als ie honger heeft gaat ie piepen en de baas zorgt dan wel voor eten. Af en toe een mep, want dat beest kan behoorlijk opdringerig zijn, neemt ie dan maar voor lief. Hoezo, hij komt terug voor meer... 

Dan trek je lekker warme kleren aan en gaat zitten internetten. Als dat het zou begeven wordt het leven ietsjes minder, maar er liggen nog stapels boeken over History of Computing waarvan ik me voorgenomen heb die in de winter door te werken.

Dan stuit je tijdens het surfen op een artikel over databases. Voor de hele informatie voorziening van overheid en bedrijfsleven is dit namelijk een van de pijlers waarop dat berust. Gaat ook af en toe vreselijk fout. Voor de spionnenwereld gelden iets andere tools maar daar is nog niet zoveel over losgelaten. Alhoewel af en toe, met een oog en oor voor details en een beetje paranoid te zijn vang je best wel hints op. Zo is bij de NSA quantum computing heel erg, en ik zeg, heel erg hot. Enerzijds omdat men denkt dat quantum versleuteling (onleesbaar maken voor de mens vangegevens) onkraakbaar is. En anderzijds omdat men ervan overtuigd is dat het geen reedt meer uitmaakt hoe data zijn geordend, of juist niet. In dat laatste hebben ze met aanzekerheid grenzende waarschijnlijkheid gelijk. Dat eerste - het onkraakbaar zijn van versleuteling - moeten ze een geweldige teleurstelling te verwerken hebben gekregen, een paar weken geleden. Een stel nerds op de universiteit in Wenen hebben als eerste de onkraakbaar geachte quantum versleuteling gehacked. En dat niet eens met een supercomputer. Opnieuw een overwinning voor de hackers! Er zullen wel allerlei verzachtende omstandigheden opgesomd worden, maar evengoed. Het is immers logischerwijze zo, dat wat door mensen is gemaakt ook door mensen (af)gebroken kan worden, zeg maar gekraakt. Het blijft ook verdacht stil uit die diensten hoek. Waarschijnlijk volle paniek! ;=)

Dat tweede is veel interessanter en kan voor meer dienen dan alleen maar je eigen bevolking te bespioneren. Namelijk alle commerciele en niet zo commerciele gegevensverzamelingen zijn op de een of andere manier geordend. Dit is meteen het brekebeen, de flessehals, de maximum snelheidsbeperking. Die ordening was nodig om op een, voor nu geldende, gestructureerde manier je gegevens ook weer te kunnen terug vinden. Nu heeft men allerlei truuks bedacht om die opgeborgen informatie ogenschijnlijk ogenblikkelijk op te kunnen hoesten op je schermpje waar je natuurlijk als een vlieg tegenaan gekluisterdt zit. En dan denk ik altijd weer aan een gevleugelde uitspraak van een van mijn oud collega's bij ING: "het is dus redelijk snel want het was er direkt". Waarom? Men denkt dat het systeem dan errug snel is. Nou dat is het natuurlijk niet, omdat veel al is voorgekauwd, ofwel van te voren klaar gezet, zodat de zoektocht door al die gegevens over je familie, je zus, je vriendjes en klasgenoten veel korter duurt dan eigenlijk, zonder die truuks, zou duren. Dat klaar zetten is ook meteen een snelheids en vind-kans beperking (vind-kans omdat je op deze manier nooit gegevens buiten de gebaande paden zal vinden)

Hmmm, wijn genaamd Minervois met je eens proberen, zit ergens tussen een Bordeaux en een Medoc wijn in. Koppig maar goed bij spaghetti zou ik zeggen.

Maar dat even terzijde. De zoek en opbergmethodes berusten nog goeddeels op technologie van de jaren 60 van de vorige eeuw. En natuurlijk is er heel veel geoptimaliseerd, slimmer, met erg veel snellere machines die supersnelle schijven hebben die vanuit de hardware zijn geoptimaliseerd voor hypersnel de data oplepelen zijn gemaakt etc etc, zodat het lijkt alsof alles beter gaat, maar relatief gezien, het duurt nog steeds een eeuwigheid om uit een willekeurige verzameling jou gegevens te vissen. Vandaar dat de NSA, CIA, AIVD en al die andere kliekjes, ook de strijders voor vrijhed en democratie - hun soort demo dan- naarstig naar iets anders aan het zoeken zijn. En men denkt dat in de quantum technologie te hebben gevonden. Een van de kenmerken daarvan is, heel erg simpel gezegd, dat alle gegevens op ieder moment tegelijk beschikbaar zijn. Uit een willekeurige ongeordende en ook willekeurig grote kluwen aan gegevens juist die ene naam te vinden, dat is de heilige graal. De truuk is hieruit de gewenste informatie te trekken door op het juiste moment een selectie te maken.

Een vraag die je real time aan een dergelijk systeem zou kunnen stellen luidt:

  • Wie, met dat bepaalde inkomen en reisgedrag, kijk ook naar tijdschriften die hij of zij leest en kijk ook naar bestedings patroon, bij welke supermarkt er wordt ingekocht en wat, en welke progromma's op teevee zij kijkt, en past dat wel bij de analyse van haar profiel, heeft toevallig nog een verzekeringetje nodig... En dan niet alleen kijken naar bestaande klanten, nee analyseer ook kranten, tijdschriften, internet verkeers boetes bij de overheid, belastingaangiften en van wie kreeg ze les in vioolspelen, is diegene lid van haar netwerk, geef dan ook de namen weer van dat netwerk en her-evalueer op relevanties voor aanvullende verzekeringen. Analyseer ook haar bewegingen van de laatste drie maanden en korreleer dat aan reklame uitingen van onze klant in dat gebied. Relateer dat aan de verkoophits uit die regio en of deelnemers van haar netwerk ertussen zitten. Suggereer een aanpak om de verzekering voor product A aan haar te kunnen slijten.

Een dergelijk systeem komt dan met een lijstje van potentiele klanten en verkoop suggesties. Of juister nog, het systeem zou met een nieuw verzekerings product aan kunnen komen die precies bij die doelgroep past. Immers ook alle verzekeringsproducten zijn bekend.

OK allemaal ja-maar-en hoor ik nog en vele onbekende dingen als hoe zet je dan zo'n informatie wens op etc etc. Komt allemaal wel, het een kan namelijk niet zonder het ander gaan.

Om een beeld te krijgen van een informatie universum op kwantum nivo kun je het je zo voorstellen:

  • Tijdens de oerknal was, neemt men aan, alle materie (lees informatie) in een oneindig klein punt aanwezig. De keuze die gemaakt werd deden galaxie-en, zonnestelsels en planeten ontstaan. Een planeet is een bepaalde rangschikking, samenklontering van informatie, die je alleen nog maar hoeft te bestuderen.

(opmerking: 4 the sake of the argument laat religieuse of politiek aspecten hier even buiten beschouwing)

Het laatste is natuurlijk een hybride gedachte als ik het heb over rangschikken en sorteren, daarmee val ik namelijk terug in de oude zonde. Maar dat beeld kan als interface tussen de kwantumdata, of informatie-universum, en de mens dienen. Dit verschijnsel noem ik voor het gemak "quantum tunneling" het doorsluizen van info via gaten in het informatie universum naar een menselijke interface. Quantum tunneling zou ook moeten verhinderen datde  informatie intakt blijft, immer geleerden beweren dat niet geslecteerde informatie verdwijnt zodra er een keuze wordt gemaakt - merkwaardig eigenlijk.

Tegen die tijd dat die interface gerealiseerd is, denk ik dat de analyse van informatie meer een ervaring op sublimaal niveau is geworden (rechtstreeks in je brein) en ervaren we dat niet meer als droge data die op een scherm of als projectie getoond wordt.

En daarmee is alle informatie, letterlijk, ogenblikkelijk beschikbaar en nog wel in de gewnste vorm. Denk daarbij niet alleen aan staatjes of grafiekjes, maar ook aan bijvoorbeeld een filmpje, simulatie of gewoon een ervaring als het ruiken of drinken van een goede wijn, en welke kaas past daar dan bij - geef maar wat geuren en smaken door. Beam me up Scotty zeg je nu... Nou wacht maar af. Ik geef ze maximaal 40 jaar, maar dan ben ik allang aan de wormen gevoedert.

Outch! Zit weer een beetje van me af te lullen. Nou ja na een paar glazen wijn lukt dat altijd prima, toch?

Morgen maar weer iets over de verbouwing.

Geen opmerkingen: